لخته شدن خون، یا ترومبوز، بخطرات جدی برای سلامتی دارد. عدم تحرک طولانی مدت، ضربه، اختلالات پزشکی و عوامل هورمونی از عوامل کلیدی هستند. افراد قد بلندتر به دلیل افزایش سطح وریدی خطر بیشتری دارند. علائمی مانند تورم و درد پا نیاز به توجه فوری دارند. اقدامات پیشگیرانه شامل ورزش منظم، هیدراتاسیون، مدیریت شرایط مزمن، و احتمالا داروهای ضد انعقاد برای افراد در معرض خطر است. در این مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت که لخته خون بیشتر در کدام عضو از بدن رخ می دهد.
لخته خون بیشتر در کدام یک از اعضای بدن رخ می دهد؟
به گزارش خبرنامه لخته های خون که از نظر پزشکی به عنوان ترومبوز شناخته می شوند، می توانند در قسمت های مختلف بدن ایجاد شوند. اینها توده های ژل مانند کوچکی هستند که خونریزی را کنترل می کنند و در داخل جریان خون را متوقف می کنند که منجر به موقعیت های تهدید کننده زندگی می شود.
شایع ترین محل رخ دادن وریدهای عمقی پاها هستند. این بیماری که ترومبوز ورید عمقی (DVT) نامیده می شود، اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، می تواند پیامدهای جدی برای سلامتی داشته باشد. زمانی اتفاق می افتد که خون در رگ ها به اندازه کافی سریع حرکت نمی کند.
چرا پاها مستعد لخته شدن هستند؟
وریدهای عمیق در پاها به دلایل متعددی مستعد تشکیل لخته هستند. پاها در دورترین فاصله از قلب قرار دارند و به رگها نیاز دارند تا برای بازگرداندن خون در برابر جاذبه بیشتر کار کنند. کاهش جریان خون یا رکود می تواند منجر به تشکیل لخته شود.
دوره های طولانی عدم تحرک، مانند پروازهای طولانی، استراحت در رختخواب، یا سبک زندگی بی تحرک، می تواند جریان خون را در پاها کند کند و خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. ضربه به پاها یا روش های جراحی می تواند به رگ های خونی آسیب برساند و مکانیسم لخته شدن بدن را به عنوان یک پاسخ طبیعی به آسیب تحریک کند.
سرطان، بیماری قلبی، چاقی و برخی اختلالات خودایمنی می توانند خطر لخته شدن خون را به خصوص در اندام تحتانی افزایش دهند. بارداری، درمان جایگزینی هورمون و قرصهای ضد بارداری میتوانند خطر لخته شدن خون را به دلیل افزایش سطح استروژن افزایش دهند و رگهای پا را بیشتر تحت تأثیر قرار دهند.
آیا افراد قد بلندتر در معرض خطر لخته شدن خون در پاها هستند؟
مطالعه ای در سال 2018 ارتباط بین قد بلند و لخته شدن خون را برجسته کرد. “افراد قد بلندتر سطح وریدی بیشتری دارند و احتمالاً دریچه های وریدی بیشتری دارند، که امکان ایجاد ناحیه بزرگ تری را فراهم می کند تا ترومب ها در آن تشکیل شوند. در واقع، اکثر ترومب ها در پاکت های دریچه ای وریدهای عمقی اندام تحتانی که جریان خون راکد است، تشکیل می شوند.”
مطالعه دیگری که در سال 2017 در ژورنال Circulation: Cardiovascular Genetics منتشر شد نیز ارتباطی بین لخته شدن خون و قد پیدا کرده بود. محققان دریافتند مردانی که قد آنها کمتر از 5 فوت و 3 اینچ است در مقایسه با مردانی که قد آنها 6 فوت و 2 اینچ یا بیشتر است، 65 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به لخته شدن خون هستند.
چه زمانی به دنبال درمان و مراجعه به پزشک باشیم؟
در صورت مشاهده موارد زیر نیاز به مراقبت فوری پزشکی است:
تورم، درد یا قرمزی ناگهانی در ساق پا
تنگی نفس
درد قفسه سینه، به خصوص هنگام تنفس عمیق
ضربان قلب تند
چگونه از لخته شدن خون در پاها جلوگیری کنیم؟
پیشگیری از لخته شدن خون شامل تنظیم سبک زندگی، مداخلات پزشکی و آگاهی است:
فعالیت بدنی منظم باعث افزایش جریان خون می شود. روزانه حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط را داشته باشید.
در طول پروازهای طولانی، سفر با ماشین یا کار روی میز، هر یک ساعت پیاده روی کوتاه یا حرکات کششی داشته باشید.
هیدراتاسیون کافی ویسکوزیته خون را حفظ می کند و خطر لخته شدن خون را کاهش می دهد. آیا می دانید دهیدراته شدن چه بلایی سر ارگان های بدن می آورد؟
موارد بالا می توانند گردش خون را در پاها بهبود بخشند، به خصوص برای کسانی که سابقه DVT دارند. مواردی که ریسک لخته شدن خون را بالا می برند عبارتند از:
چاقی فشار روی رگ ها را افزایش می دهد و خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد.
دیابت، فشار خون بالا و بیماری قلبی را از طریق داروها و تغییر سبک زندگی کنترل کنید.
سیگار به رگ های خونی آسیب می رساند و خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد.
برای افراد در معرض خطر، داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین یا عوامل جدیدتر (DOACs) ممکن است تجویز شود.
استعداد ژنتیکی مستلزم مدیریت فعالانه تر و مشاوره با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی است.